Het boek bestaat uit vier delen, in het eerste deel wordt ingegaan op hoe je aandacht vanaf je geboorte gericht wordt door je omgeving en cultuur. Ook wordt er ingegaan op reclames, omdat die meester zijn in het vangen van je aandacht.
Het tweede deel richt zich op het onderwijs, mijn favoriete onderwerp.
Een aantal zeer inspirerende onderwijssituaties wordt beschreven. Zo is er een leerkracht die een prachtig vak geeft op een basisschool dat Creative Productions heet. De leerkracht heeft de klas gestructureerd rond het boek 'Ender wint'. In dit SF boek wordt een jongetje opgeleid om de mensheid te redden. In zijn opleiding wordt hij voortdurend met steeds lastiger uitdagingen geconfronteerd, en zijn creatieve manier van daarmee omgaan leert hem wat hij uiteindelijk nodig heeft om de wereld te redden. Ender is een slim jongetje, maar wat hem vooral bijzonder maakt, is het besef dat hij het allemaal niet in zijn eentje kan, hij gebruikt de kracht van elk van zijn medeleerlingen. Ook is hij onconventioneel, hij gebruikt alles wat hij nodig heeft om een oplossing te vinden, ook als hij daarmee buiten de ongeschreven regels treedt. Hij aanvaardt de fouten en mislukkingen die hij tegen komt bij het uitprobeerproces, als onvermijdelijk, omdat het de enige weg is om nieuwe dingen te leren. Het belangrijkste van alles is Ender's onderliggende motivatie. Hij weet dat hij de hoop van de mensheid is. Dat de opleiding niet alleen maar een spel is, maar het doel: het redden van de wereld, dwingt hem om zich tot het uiterste in te spannen.
De leerkracht in dit voorbeeld heeft als leidmotief: What would Ender do? Hij vindt dat elk kind zijn eigen opleiding zo serieus zou moeten nemen als Ender, want deze kinderen zullen de wereld ook moeten redden te zijner tijd. Er komt misschien geen invasie van aliens, maar er zijn genoeg problemen, die dezelfde serieuze motivatie verdienen. Wat zou dat mooi zijn, als je die potentie bij alle kinderen aan kon boren!
Wat me stoorde in het deel over onderwijs, is een stelling die ik wel vaker tegen kom, en die luidt: Als je een klaslokaal van honderd jaar geleden vergelijkt met een klaslokaal van nu, is er eigenlijk niets fundamenteels veranderd! Aan die stelling is niks mis, maar de conclusie: dat is slecht en er moet iets veranderen, zie ik niet helemaal. Er zijn wel meer dingen niet verandert de afgelopen 100 jaar, zoals bijvoorbeeld dat we van borden eten, maar dat wil niet zeggen dat we daar nu onmiddellijk iets nieuws voor moeten verzinnen. Sterker als je de onderwijskundige ontwikkelingen vanuit evolutionair oogpunt bekijkt, is dat klaslokaal blijkbaar een heel sterk concept gebleken. Haaien zijn al miljoenen jaren niet erg veranderd, juist omdat ze zoals ze zijn zo succesvol zijn. Maar goed, evolutionaire principes zijn misschien niet van toepassing op deze ontwikkelingen, maar ik heb in ieder geval wel argumenten nodig om me ervan te overtuigen dat de huidige klaslokalen niet goed zijn. En die heb ik nog niet gehoord.
Het derde deel kijkt naar de hedendaagse werkomgeving. De werkomgeving van tegenwoordig leidt tot een hoop stress, doordat werk en privé in elkaar overvloeien, mensen wereldwijd met elkaar moeten leren samenwerken, en mensen last hebben van informatie-overload en hun aandacht versnipperd wordt door multi-tasking. De schrijfster kijkt er anders tegen aan. Multi-tasking is volgens haar niet inherent slecht. Het is ook niet nieuw. Het is alleen merkbaar omdat we nog geen duidelijke strategieën ontwikkeld hebben om met de huidige digitale informatiestromen om te gaan. Een baby die leert lopen, heeft daarbij zijn volle concentratie nodig. Is het loopproces eenmaal geautomatiseerd, dan wordt lopen en tegelijkertijd praten niet meer als multi-tasking gezien, terwijl het dat natuurlijk wel is. Het brein is gebouwd op multi-tasking. Nooit heeft 1 ding voor hele lange tijd onze onverdeelde aandacht. Aandacht verlegt zich altijd. Het lezen van een boek, is wel anders dan lezen op het web, waarbij je meerdere sites opent, een zijpad bewandeld, weer terug komt, etc. Maar dat is een kwestie van aanpassing.
Het vierde deel gaat over de ouder wordende mens. Een tijd die wordt geassocieerd met het verlies van fysieke en mentale mogelijkheden. Volgens Davidson valt dat allemaal wel mee. Het brein is elastisch genoeg om de werkelijke fysieke aftakeling te compenseren. Het is vooral ons geloof in de mentale achteruitgang, die die achteruitgang ook veroorzaakt. Dit ligt heel erg in de lijn van de open mindset theorie, dat je meer kunt leren, als je geen vaste ideeën hebt over wat je al dan niet goed kan.
Al met al een aanrader. Het perspectief van aandacht als onderliggende structuur is interessant. Dit interview met haar, is een goede appetizer voor het boek. Ik ben het niet overal met de schrijfster eens, en mis hier en daar een grondiger onderbouwing van haar ideeën maar de gegeven voorbeelden zijn inspirerend, en het leest lekker.
No comments:
Post a Comment